Μουσικοθεραπεία είναι η κλινική και τεκμηριωμένη χρήση της μουσικής παρέμβασης για την επίτευξη εξατομικευμένων στόχων, μέσα σε μια θεραπευτική σχέση με ένα πιστοποιημένο επαγγελματία, ο οποίος έχει ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα μουσικοθεραπείας.
Σύμφωνα με τον K.Bruscia, αποτελεί μια διαπροσωπική διαδικασία κατά την οποία ο θεραπευτής χρησιμοποιεί την μουσική και το σύνολο των πτυχών του- σωματική,συναισθηματική , διανοητική, κοινωνική, αισθητική, και πνευματική- για να βοηθήσει τους πελάτες να βελτιώσουν ή να διατηρήσουν την υγεία τους.
Δύο λόγια για τα μοντέλα Μουσικοθεραπείας στα οποία βασίζεται το Εργαστήρι Έκφρασης με Τύμπανα ‘’drumtherapy’’
Ο K.Bruscia, στο βιβλίο Defining Music Therapy αναφέρεται στους τέσσερις βασικούς τύπους Μουσικοθεραπείας, την Αυτοσχεδιαστική ( Improvisatory), την Ψυχαγωγική (Re-creational), την Σύνθεσης (Composition) και την Ακουστική (Listening-receptive), ενώ οι P.Nordoff και C. Robbins , μας μίλησαν για την Δημιουργική Μουσικοθεραπεία.
Αυτοσχεδιαστική Μουσικοθεραπεία
Σε αυτόν τον τύπο εμπειρίας ο θεραπευόμενος μαζί με τον θεραπευτή, σε δυαδικό ή ομάδικό πλαίσιο, μπορεί να δημιουργήσει:
- ήχους με ή χωρίς μουσικά όργανα
- να τραγουδήσει
- να δημιουργήσει ένα νέο τραγούδι.
Με την Αυτοσχεδιαστική Μουσικοθεραπεία προσβλέπουμε στη:
- δημιουργία μη-λεκτικής επικοινωνίας ως γεφύρωμα για την δυσκολία λεκτικής έκφρασης
- ανακάλυψη διαφόρων πτυχών του εαυτού σε σχέση με άλλους ανθρώπους
- βελτίωση της ικανότητας για διαπροσωπικές σχέσεις
- βελτίωση ομαδικών δεξιοτήτων
- βελτίωση της δημιουργικότητας, της ελευθερίας έκφρασης, του αυθορμητισμού μέσω του παιχνιδιού
- επαφή με τα συναισθήματα
- βελτίωση αντίληψης και γνωστικών δεξιοτήτων
Ψυχαγωγική Μουσικοθεραπεία
Στην Ψυχαγωγική Μουσικοθεραπεία ο θεραπευόμενος μπορεί:
- με την φωνή του ή και με κάποιο μουσικό όργανο να αναπαράγει κάποιο μουσικό θέμα που του παρουσιάστηκε,
- μπορεί να συμμετέχει σε δομημένες μουσικές δραστηριότητες και παιχνίδια, εκτελώντας συγκεκριμένους ρόλους που έχουν καθοριστεί
Με αυτόν τον τύπο Μουσικοθεραπέιας προσβλέπουμε στη:
- βελτίωση των αισθητηριακών και κινητικών δεξιοτήτων
- βελτίωση τρόπων συμπεριφοράς
- βελτίωση του επιπέδου της παρατήρησης και της επαφής με την πραγματικότητα,
- βελτίωση της μνήμης
- βελτίωση της ενσυναίσθησης
- βελτίωση της ικανότητας αναγνώρισης και επικοινωνίας συναισθημάτων και ιδεών
- αναγνώριση συμπεριφορών και ρόλων σε διάφορες διαπροσωπικές καταστάσεις
- βελτίωση αλληλεπίδρασης και ομαδικών σχέσεων
Μουσικοθεραπεία Σύνθεσης
- Σε αυτόν τον τύπο Μουσικοθεραπείας, ο θεραπευτής βοηθά τον θεραπευόμενο να συνθέσει τραγούδια, να δημιουργήσει στίχους και γενικότερα να ολοκληρώσει μια ρυθμική, μελωδική και στιχουργική ιδέα.
Με αυτόν τον τύπο Μουσικοθεραπείας προσβέλπουμε στη:
- βελτίωση των οργανωτικών ικανοτήτων
- βελτίωση της ικανότητας εύρεσης λύσεων σε προβλήματα
- βελτίωση αυτοπεποίθησης
- βελτίωση της αίσθησης υπευθυνότητας
- βελτίωση της ικανότητας σύνθεσης και ολοκήρωσης
- εξερεύνηση και προώθηση θεραπευτικών θεμάτων μέσα από την μουσική και τους στίχους
Παθητική – Ακουστική Μουσικοθεραπεία
- Σε αυτόν τον τύπο Μουσικοθεραπείας ο θεραπευόμενος ακούει μουσική που αναπαράγεται και ανταποκρίνεται στην εμπειρία σιωπηλά, προφορικά ή με όποιον άλλο τρόπο επιθυμεί. Η μουσική που ακούει μπορεί να προέρχεται από δικό του ηχογραφημένο αυτοσχεδιασμό ή του θεραπευτή αλλά και από εμπορική μουσική κάθε είδους (Jazz, Rock, Funk, Disco, Rap, Pop, Ethnic κτλ). Η ακουστική εμπειρία αυτή, επικεντρώνεται στην φυσική, συναισθηματική, πνευματική και αισθητική πτυχή της μουσικής και η θεραπευτική προσέγγιση αυτής της εμπειρίας βάση των αντιδράσεων και της ανταπόκρισης του θεραπευόμενου μέσα από την διαδικασία αυτη.
Με αυτόν τον τύπο Μουσικοθεραπείας προσβλέπουμε στη:
- βελτίωση της αίσθησης της αποδοχής
- βελτίωση ακουστικών και κινητικών δεξιοτήτων
- επαφή με τα συναισθήματα
- βελτίωση μνήμης, επαναφορά αναμνήσεων
- διευκόλυνση δημιουργίας φαντασιώσεων
- διέγερση και χαλάρωση όλου του σώματος
- βελτίωση ομαδικών σχέσεων
Δημιουργική Μουσικοθεραπεία (P.Nordoff- C.Robbins)
- Οι P. Nordoff και C.Robbins, δημιούργησαν αυτό το μοντέλο Μουσικοθεραπείας αρχικά για παιδιά με ειδικές ανάγκες, όμως ως μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί και σε ενήλικες καθώς η φιλοσοφία του πηγάζει από την σκέψη πως η μουσική έχει την δύναμη να ευαισθητοποιεί κάθε άνθρωπο ακόμα και εκείνους με τις πιο δύσκολες αναπηρίες. Συνεπώς , οι συμμετέχωντες γίνονται ενεργά μέλη δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο τον δρόμο για ανάπτυξη και προσωπική ωριμότητα.
- Το μοντέλο αυτό είναι αποτελεσματικότερο όταν εργάζονται δύο θεραπευτές από κοινού, με τον έναν να δημιουργεί μουσικούς αυτοσχεδιασμούς και τον άλλον να βοηθά τον θεραπευόμενο να ανταποκριθεί σε αυτούς. Σε ατομική συνεδρία μπορούν να χρησιμοποιηθούν δύο μουσικά όργανα, η φωνή για παράδειγμα και τα κρουστά ενώ σε ομαδική συνεδρία ποικιλία πνευστών, έγχορδων, κρουστών και άλλων μουσικών οργάνων για δημιουργία και εκτέλεση τραγουδιών.
Η δημιουργική Μουσικοθεραπεία προσβλέπει σε:
- βελτίωση της έκφρασης, λεκτικής και μη-λεκτικής
- επαφή με τα συναισθήματα
- βελτίωση της επικοινωνίας
- βελτίωση της αυτοπεποίθησης
- υποστήριξη και ενδυνάμωση της προσωπικότητας
- βελτίωση διαπροσωπικών σχέσεων
- βελτίωση της αίσθησης ελευθερίας
- βελτίωση της δημιουργικότητας και
- αντιμετώπιση συμπεριφορικών διαταραχών